Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde yapılan bir araştırma, anne ve babaları, çocuklarını daha dikkatle takip etmelerini ortaya koydu. 10-18 yaş arası öğrenciler üzerinde yapılan bir çalışma kentte sigara içme yaşının 13’e kadar düştüğünü gösterdi.
Günümüzde ciddi ölümcül hastalıklara neden olan sigara kullanımı, uzun yıllardır zevk verici bir alışkanlık olmuştur. Sigara içimi toplumda kabul görmüş fakat yıllar içerisinde sağlık üzerindeki çeşitli olumsuz etkilerinin de ortaya çıkmasıyla, gerileyen sigara içme sıklığındaki azalma yeterli değildir. Bağımlılığı Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) sınıflandırılmasında bir hastalık olarak ele alınmaktadır. DSÖ bu alışkanlığı “dünyanın en hızlı yayılan ve en uzun süren salgını“ tanımlıyor.
Türkiye, Yunanistan’dan Sonra İkinci Sırada
DSÖ verileri incelendiğinde, 10 saniyede bir kişinin tütün ve tütün ürünlerinin kullanımıyla oluşan nedenlere bağlı olarak hayatını kaybettiği, her yıl yaklaşık 4 milyon kişinin ölümüne sebep olduğu belirtiliyor. Dünyada yaklaşık 1 milyar 200 milyon kişinin sigara kullandığının tahmin edildiği günümüzde bu kişilerin yaşlarının da 15’in üzerinde olduğu kaydediliyor. DSÖ verileri incelendiğinde, erkeklerin yüzde 47’si, kadınların yüzde 12’si tütün kullanıyor. Türkiye, kişi başına olan tütün kullanımı açısından, Avrupa ülkeleri arasında Yunanistan’dan sonra ikinci sırada. Türkiye’de gelişmiş ülkelerdeki eğilimin aksine sigara içme sıklığı artıyor.
785 Öğrenci İle Yapılan Çalışma
Bu kapsamda; Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı tarafından Samsun’da 10-18 yaş grubu öğrencilerde sigara içme sıklığı ve içme durumunu etkileyen faktörler araştırıldı. Samsun’da, rastgele örnekleme yöntemiyle belirlenen 383 erkek (yüzde 48.78), 402 kız (yüzde 51.22 ) olmak üzere toplam 785 öğrenci ile anket yöntemiyle bir çalışma yapıldı. Çalışma grubunda yer alan 30 öğrencinin (yüzde 3.82’si ) içtiği saptandı. 2021 yılında yapılan araştırma kapsamındaki öğrenciler arasında tütün içme prevalansı kızlarda 9 öğrenci (yüzde 1.1), erkeklerde 21 öğrenci (yüzde 2.72 ) olarak belirlendi.
Kullanma Yaşı Düşüyor
Öğrencilerin sigaraya başlama yaşı ortalaması 13.6 ± 1.36 olarak bulundu. Araştırmaya göre, kızlarda ilk deneme yaş ortalaması 14 ± 1.38 iken; erkeklerde 13.2 ± 1.62’dir. Kızların erkeklere göre başlama yaşının büyük olması istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Her iki cinste de yaş artmasıyla tütün içme sıklığının arttığı gözlendi.
15 Yaşındakilerde Daha Yaygın
Samsun’da 785 öğrenci ile yapılan çalışmada, her iki cinste de yaş artmasıyla tütün kullanımı sıklığının artmakta olduğu görüldü. Araştırmada, 14 yaşında hem erkek hem de kız cinsiyette sigara içme sıklığının maksimum olduğu belirlendi. Bu dağılım içen erkeklerde 6 kişi (yüzde 28.5), kızlarda 4 kişi (yüzde 44.4) olarak bulundu. Tüm yaşlar göz önüne alındığında; 15 yaşa kadar erkeklerde sigara alışkanlığının daha yaygın olduğu, 15 ve 16 yaşında ise her iki cinste benzer olduğu görüldü.
Başlama yaşına bakıldığında, en fazla başlanan yaşın 15 olduğu saptandı. 10 yaşında başlayan hiç öğrenci olmazken, 12 ve 13 yaşında başlayan öğrenci sayısı eşittir. İçenlerin 13’ü (yüzde 43.3) dert ve sıkıntı, 12’si (yüzde 40) arkadaş etkisi, 3’ü (yüzde 30) özenti, 2’si (yüzde 6.6 ) de zevk almak nedeniyle içmeye başladıklarını ifade etti.
Anne Ve Babaların Sigara İçmeleri Etkiliyor Mu?
Araştırma kapsamındaki öğrencilerin 12’si (yüzde 40’ı) stres durumunda içme sıklığının arttığını ifade ederken, 18’i (yüzde 60) içme sıklığının artmadığını ifade etti. Öğrencilerin ebeveynleri incelendiğinde de; babalarının 346’sı (yüzde 44.1) halen içtiğini, annelerinin 167’si (yüzde 21.4) halen sigara içtiğini, kardeşlerinden birinin içip içmediği sorgulandığında 70’i (yüzde 8.9’unun) içtiğini, arkadaşlarından içen olup olmadığı sorgulandığında 277’si (yüzde 35.3) içtiğini belirtti.
Araştırmaya katılan öğrencilerin yüzde 43.33’ünün sigara içtiğini ailesi biliyorken, yüzde 56.66’sının da ailesinin haberi olmadığı görüldü.
